Niet elke studiekeuze blijft een leven lang passen, dat is geen nieuws.
Het kan jaloersmakend zijn — op een positieve manier 😇 — hoe sommige mensen een studie en op basis daarvan een beroep kiezen en dat hun hele leven blijven doen.
Maar laten we eerlijk zijn: er zijn maar weinig mensen die met pensioen gaan en écht hun hele werkende leven nagenoeg hetzelfde zijn blijven doen.
De meesten maken gedurende hun loopbaan meerdere stappen: soms een stap omhoog, soms opzij, soms helemaal een andere richting in.
Omdat ze groeien, omdat omstandigheden veranderen, omdat hun interesses verschuiven — of simpelweg omdat ze ontdekken dat iets niet (meer) bij hen past. En dat is normaal. Dat hoort bij ontwikkeling, bij volwassen worden én bij werken in een wereld die continu verandert.
In dit eerste deel van deze blog vertel ik hoe het komt dat zoveel jongeren al vroeg vastlopen in hun studie of werk.
Toeval of trend?
Het was opvallend dat het gros van de jongeren die dit jaar bij mij aan tafel zaten:
– óf net begonnen waren aan een studie en vrijwel direct dachten: “Dit… is het niet.”
– óf juist hun hele studie keurig hadden afgemaakt — diploma op zak, klaar voor de arbeidsmarkt — om er na een paar maanden werk, of zelfs al tijdens het zoeken naar een passende baan, achter te komen dat ze het werk he-le-maal niet leuk vonden.
Ondanks dat ze het echt wel proberen en hun verstand zegt: “Kom op, even doorzetten, even wennen.”
Een treffend voorbeeld uit mijn praktijk:
Ik had trajecten met 3 verschillende jongens die een Hbo opleiding hadden afgerond en aan de slag gingen en echt stuk gingen op de praktijk...het dagen op kantoor moeten zitten.... viel hun erg zwaar... en die er bewust voor kozen om in een veel praktischer beroep te gaan investeren door een toffe werkplek te zoeken in combinatie met een BBL opleiding. Hoe bijzonder is dat? Ik vind dat oprecht een hele dappere en knappe keuze! 😍
En is dat dan toeval dat ik juist met dit vraagstuk te maken had of is het ook echt wel een landelijke trend?
Spoiler: het is geen toeval. Het is een trend.
Uit verschillende onderzoeken van o.a. Studiekeuze123, DUO en het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat steeds meer jongeren:
-
binnen een jaar wisselen van studie (ongeveer 30–40%)
-
vroeg in hun studie twijfelen
-
werk na afstuderen sneller loslaten als het niet past
-
meer waarde hechten aan betekenis, energie en mentale gezondheid
En die beweging zie ik in mijn praktijk in het klein terug, want je kunt je voorstellen, als je het niet weet dan ontstaat paniek, angst of zelfs somberheid, want “je móét toch weten wat je wilt?” En “je bent hiervoor jaren naar school geweest, nu moet je er toch iets mee?”
Gelukkig dat ze dan hulp zoeken en zo fijn dat je hier als professional iets in kunt betekenen, en dat hoeft vaak niet eens zo iets groots te zijn (zie ook mijn vorige blog ).
Waarom gebeurt dit zo vaak?
Er zijn meerdere redenen die samenkomen:
1. Keuzestress door overvloed
Er zijn honderden studies en duizenden banen.
Alles kan… maar daardoor zie je soms door de bomen het bos niet meer.
Het “moeten kiezen voor je toekomst” voelt dan gigantisch (ook hierover schreef ik al meerdere blogs).
2. Idealen vs. realiteit
Opleidingen en banen worden vaak mooier gepresenteerd dan ze in het dagelijks leven aanvoelen.
De praktijk is soms anders en dat ervaar je vaak pas als je in die praktijk aan de slag gaat.
3. Generatie Z is bewuster
Deze generatie kijkt kritischer naar:
-
energie
-
balans
-
zingeving
-
talenten
-
werkgeluk
4. Sneller schakelen is normaal geworden
Waar vroeger blijven-hangen-de-norm was, is bijsturen tegenwoordig normaal.
Dat betekent niet dat jongeren minder doorzettingsvermogen hebben — maar wel dat ze sneller aanvoelen wanneer iets niet klopt.
5. Mentale druk ligt hoger
Veel jongeren hebben vaker last van stress, prestatiedruk of perfectionisme.
Als iets niet past, voelen ze dat sterker en eerder.
Maar ja.... het zorgt wel voor stress.
Als een studiekeuze niet meer past: adem in, adem uit 😌.
Het betekent niet dat je verkeerd zit, maar dat je onderweg bent.
Het zijn geen “mislukkingen”, maar signalen.
Signalen die zeggen: deze keuze past (nu) niet. Tijd om opnieuw te kijken.
In Deel 2 van deze blog ga ik hier wat verder op in.
Daarin zoom ik in op wat die onzekerheid met jongeren doet — en hoe je daar als jongere (of ouder!) mee om kunt gaan.
Reactie plaatsen
Reacties