Het puberende brein en studiekeuze

Gepubliceerd op 14 januari 2022 om 16:30
Puberbrein andrea-piacquadio

De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe, heeft slechte manieren, heeft minachting voor alle gezag en heeft geen eerbied voor ouderdom. Jongeren praten als ze zouden moeten werken. Ze spreken hun ouders voortdurend tegen, kletsen in gezelschap, ze smakken bij het eten, slaan hun benen over elkaar en tiranniseren hun ouders.'

 

Van wie komt deze uitspraak? Denk je aan een politicus die de waarden en normen in de samenleving bespreekt, een ouder die de wanhoop nabij is of een leraar die de klas maar niet "mee" krijgt, een 75-plusser die zich zorgen maakt om de jeugd"? Of is er iemand anders waar je aan denkt?

 

Niks van dat allen! Bovenstaand citaat is van de Griekse filosoof Socrates en is al meer dan 2400 jaar oud (uit 399 v. Chr. om precies te zijn). Dat de meeste jongeren iets ander gedrag vertonen dan de meeste volwassenen is dus al altijd zo geweest.

In de vorige reeks blogs over de 4 fasen van studiekeuze, kwam vaak aan bod dat juist het maken van een keuze op jonge leeftijd extra moeilijk is. Waarom is kiezen op jonge leeftijd moeilijker dan op oudere leeftijd, daar ga ik in deze blog op in.

 

Pubers of adolescenten?

Een heel belangrijke reden voor het feit dat jongeren "anders zijn" dan ouderen/volwassenen is de ontwikkeling van de hersenen. Jongeren lijken aan de buitenkant wel volwassenen te zijn rond hun 18e, toch is de binnenkant tot een jaar of 25 nog volop in ontwikkeling. 

2 Begrippen die hierbij nadere uitleg nodig hebben:

De puberleeftijd: De leeftijd van ca. 11 tot ca. 18 jaar. Je bent dan geen kind meer en je lichaam en uiterlijk verandert van kind naar volwassen.

Adolescent: De leeftijd van ca. 11 tot ca. 25 jaar, dit is de periode tussen kindertijd en volwassenheid. Rond het 24/25ste levensjaar bereiken de hersenen hun uiteindelijke volwassen vorm. Pas rond deze leeftijd is de prefrontale cortex, het buitenste gedeelte van de hersenen, helemaal volgroeid.

Er wordt vaak gesproken over het puberende brein, terwijl er dus eigenlijk gesproken zou moeten worden over het adolescenten brein.

 

De hersenen

Door de prefrontale cortex worden de zogenaamde ‘executieve vaardigheden’ aangestuurd. Dit zijn vaardigheden zoals besluiten nemen, plannen, gevolgen van acties inschatten en het reguleren van emoties.

Hoe moeilijk is het om een studiekeuze te maken?

  • Als je hersenen nog moeite hebben met het maken van een besluit.
  • Als je nog niet zo goed kunt plannen; ruim een jaar voordat je een definitieve studiekeuze moet maken beginnen om daarover na te denken? Nou nee, dat doen we wel als het 5 voor 12 is, eerder wordt de urgentie daarvan echt niet ingezien.
  • Als je niet kunt inschatten wat bijvoorbeeld een foute keuze betekent;  Een hoop gedoe, niet op de juiste plek zitten, kan heel frustrerend zijn, schaamte, onzekerheid, verdriet, je ergens niet thuis voelen. Dat kan iemand psychisch echt wel enigszins onderuit halen.
  • Als je niet kunt inschatten wat het betekent als je op kamers gaat.
  • Als je niet kunt inschatten wat de gevolgen zijn als je een (te hoge) opleiding gaat doen (omdat je misschien wel denkt dat dat van je verwacht wordt) waarbij je constant op je tenen moet lopen.
  • Als je niet kunt inschatten dat je genoeg in je macht hebt, maar geen zin hebt om "te leren" en dus onder je niveau gaat studeren, waardoor je totaal niet uitgedaagd wordt.
  • Als je constant met je ouders in strijd bent over school, doordat je je emoties wellicht nog niet helemaal onder controle hebt.

Hoe vaak drijven jongeren hun ouders tot waanzin omdat ze bovengenoemde vaardigheden niet bij hun kind zien. Een geruststellende gedachte; "Het komt waarschijnlijk echt wel goed wanneer ze rond de 25 jaar zijn 😉."

 

Identiteitsontwikkeling

Het omgaan met emoties en het ontdekken van je eigen identiteit is iets dat zich ontwikkelt, gedurende 4 verschillende stadia van 0 tot ca. 21-25 jaar :

  1. Het impulsieve stadium; impulsief, afhankelijk en volgzaam
  2. Het zelfbeschermende stadium; proberen om eigen impulsen en emoties de baas te blijven
  3. Het conformistische stadium; beginnen rekening te houden met anderen, wenselijk gedrag vertonen (bijvoorbeeld in de vriendengroep omdat je bang bent om door je vrienden uitgelachen of afgewezen te worden); als je nog vol in deze fase zit, zou de mening van anderen dus wel eens van grotere doorslag kunnen zijn, bij het maken van een (studie)keuze, dan de mening van jezelf.
  4. Het zelfbewuste stadium; het oog hebben voor de eigenheid, voor persoonlijke relaties en tolerantie vertonen. Dit laatste stadium begint zich te ontwikkelen vanaf ongeveer 16 jaar en begint rond de 21 jaar stabiel te worden. Tegen de leeftijd van 21-25 jaar ben je veel meer bewust van je eigen mening dan in de jaren ervoor.

 

Kennis

Ook het feit dat je als jongere vaak nog niet zo veel van de wereld hebt gezien, nog niet zo veel kennis en ervaring hebt, maakt het heel moeilijk om in te schatten welke beroepen er goed bij je zouden passen, al helemaal niet als je jezelf niet goed genoeg kent. Je kent immers nog zo weinig van de wereld en waar je blij van wordt. Vaak beperkt het zich tot beroepen die iedereen wel kent zoals dokter, leraar, verpleegster, brandweerman, kapper, de beroepen die je ouders hebben, etc. Welke jongere heeft ooit gehoord van een beroep als "logistiek engineer, accountant, vormgever, human resource medewerker of industrieel monteur.

 

Wat helpt

Ondanks dat de situatie en de fase in je leven (als adolescent) niet optimaal is om een bewuste keuze te maken, moet het toch. Wat hierbij helpt is gerichte steun en sturing door docenten, begeleiders en ouders. De omgeving is dus van groot belang. Dit kwam ook uitgebreid en met handige tips aan bod in de 4 blogs over de fasen van het studiekeuzeproces motivatie, exploreren, beslissen en uitvoeren.

 


    Wil je op de hoogte worden gehouden als er een nieuwe blog uitkomt? Vul dan hier jouw gegevens in en ontvang iedere nieuwe blog in je mailbox. 

     

    Bronnen:

    Crone, E  (2018). Het puberende Brein.

    Jolles, J. (2017). Het tienerbrein.

    Sitskoorn, M. (2016). Ik2. De beste versie van jezelf.

     

    Reactie plaatsen

    Reacties

    Er zijn geen reacties geplaatst.